Samengestelde Effecten met behulp van het Overlay-spoor

Tijdens de JR-Video forumdag op 7 oktober 2006 in Zwolle heb ik tijdens mijn presentatie 'Workflow - van Capture tot DVD' toegezegd dat ik zou komen met een artikel over het maken van samengestelde effecten met behulp van het Overlay-spoor. Met dit artikel los ik die belofte in.

Laat ik beginnen met de opmerking: Wees spaarzaam met effecten.
Kijken naar veel effecten gaat al snel vervelen. Een effect moet niet gebruikt worden omdat het zo'n mooi effect is maar als zinvolle aanvulling op de video. Zelf gebruik ik nagenoeg alleen korte dissolve's (max. 1 seconde) tussen scene's en een fade-out/fade-in tussen hoofdstukken.

Als je dan toch eens een wat ingewikkelder effect of meerdere effecten op dezelfde scene wilt toepassen kan dat wel eens voor problemen zorgen. Het beoogde effect lukt domweg niet of het renderen gaat niet goed etc.. Het werken met tussentijdse AVI bestanden kan daarbij helpen. Dus eerst een effect toepassen, dan de scene('s) als AVI opslaan, vervolgens deze AVI weer in je project plaatsen en dan een ander effect op die scene toepassen.

Voor sommige effecten is het Overlay-spoor (de tweede tijdlijn) ook heel goed te gebruiken. Bijvoorbeeld een achtergrondbalk voor tekst (WLFilter Plugin van Werner Löttgen) welke je niet op de gehele scene wilt toepassen en ook nog eens van een fade-in/fade-out effect wilt voorzien. Dit specifieke filter is heel fraai om tekst duidelijk zichtbaar te maken op een lichte video. Het is op de eerste tijdlijn niet te realiseren maar wel met behulp van het Overlay-spoor, beschikbaar vanaf Studio versie 9 Plus.
Hoe je dit kunt realiseren zal ik nu laten zien en hoop dat dit voorbeeld kan helpen bij het oplossen van vergelijkbare problemen met effecten/filters.

WLFilter plugins
Allereerst beginnen we met het installeren van de WLFilter plugins van Werner Löttgen.
Ga daarvoor naar www.wloet.de, kies de juiste Studio versie (9 of 10) en download aldaar het ZIP-bestand waarin alle plugins van Werner zijn opgenomen.
In het zip bestand is een tekstbestand aanwezig waarin staat uitgelegd waar de uitgepakte bestanden moeten worden geplaatst. Als je daarna Studio start zijn de effecten toegevoegd.

Tekst plaatsen
Het plaatsen van een tekst op een (gedeelte van) een scene is eenvoudig. Open de Titelgenerator (Gereedschapskist, Titel maken, TITELOVERLAY) en type de gewenste tekst. Het lettertype Arial met een puntgrootte 30 is altijd goed leesbaar. Via het hulpmiddel 'Uitvullen' zet je de tekst netjes onderin het beeld.
De titel komt nu op het titelspoor te staan en je kunt deze zo lang maken als je wilt. In dit voorbeeld begint de titel aan het begin van de scene en duurt enkele seconden. 4 tot 6 seconden is voor een titel een mooie lengte. Op deze titel plaats je vervolgens de 2D-overgang Fade-in aan het begin en de Fade-out aan het eind. Persoonlijk vind ik het mooi als dit effect niet langer dan 1 seconde duurt.

Scene kopiëren
Je zou nu op de betreffende scene het gewenste effect, in dit voorbeeld een achtergrondbalk voor de tekst, kunnen plaatsen maar dan zal dit effect langer duren, namelijk de lengte van de scene, dan de gemaakte tekst en bovendien zul je hierop geen fade-in/fade-out kunnen toepassen want dat heeft dan ook effect op de scene zelf en niet alleen op de achtergrondbalk. Toch is het tamelijk simpel het gewenste resultaat te bereiken door gebruik te maken van het Overlay-spoor.
Selecteer de scene en kopieer die naar het Overlay-spoor. Kopiëren met Ctrl/C of via het menu 'Bewerken/Kopiëren' of rechtsklik op de scene en dan kiezen voor Kopiëren. Klik vervolgens op het Overlay-spoor op exact dezelfde plek als het begin van de scene in het videospoor. Ga dan te werk zoals bij kopiëren maar dan Ctrl/V of Plakken. Het op exact dezelfde plek plakken wil wel eens lastig zijn. Als het is mislukt druk dan op Ctrl/Z om het plakken ongedaan te maken en probeer het overnieuw.
Nu maak je de scene op het Overlay-spoor precies even lang als de Titel. Gebruik hiervoor één van de methoden die in Studio aanwezig zijn. Persoonlijk vind ik de eenvoudigste manier gewoon met de muis het einde van de scene verslepen.

Background Bar

Met de scene op het Overlay-spoor geselecteerd kies je via het menu 'Gereedschapskist' voor 'Video-effecten toevoegen'. Daarin bevindt zich nu ook de effectenverzameling WLFilter met als eerste effect de Background Bar welke je met een klik op OK aan de scene koppelt.

In de eigenschappen van dit effect bepaal je met Y1 en Y2 de positie en hoogte van de balk. Als je een tekst in het lettertype Arial met een grootte van 30 hebt gekozen en die gepositioneerd hebt op de kaderlijn dan zijn de waardes 83 voor Y1 en 91 voor Y2 een goede keuze.
Nu kun je kiezen om lijnen te gebruiken of alleen een achtergrond of beide (mijn voorkeur) en voor beide bepaal je welke kleur je wilt gebruiken.
Met Scintillation Speed komt er 'beweging' in de randen en met Transparantie bepaal je de mate van doorschijnendheid van de achtergrondkleur van de balk. Voor beide gebruik ik een waarde van 50.

Experimenteer eens met alle mogelijkheden om te zien wat in jouw geval het mooiste resultaat geeft. Heb je eenmaal een instelling gekozen, gebruik die dan ook voor eventuele andere titels in je video.

Tot slot pas je nog een fade-in en een fade-out effect toe zoals je dat ook bij de Titel hebt gedaan. Maak deze net zo lang als bij de Titel of iets korter voor een nog wat subtieler effect.

Achtergrondberekening uitschakelen
Om een beetje vlot te kunnen werken is het handig om het renderen op de achtergrond (tijdelijk) uit te schakelen. Anders wordt bij elke wijziging de scene opnieuw gerenderd en dat vertraagt enorm. Bij Studio 9 vindt je dit in het menu Setup/Bewerken en bij Studio 10 in het menu Setup/Video- en audio-instellingen.
Nu zal de preview wel gaan haperen. Dus als je het eindresultaat goed wilt bekijken dan zet je het renderen weer even aan.

Tenslotte
Bovenstaand is een eenvoudig voorbeeld maar ik hoop je hiermee toch voldoende aanwijzingen en inspiratie te hebben gegeven om mooie samengestelde effecten te gaan maken.

oktober 2006
Johan de Jong