Meerdere keren WindowsXP op 1 systeem.

Dit heeft niet veel met Videobewerking te maken maar omdat het in diverse nieuwsgroepen en forums regelmatig ter sprake komt en aan mij persoonlijk is gevraagd om eens uit te leggen hoe ik hiermee omga heb ik er dit artikel over geschreven.
Het is geen workshop en bevat geen gedetailleerde uitleg. Ik ga er van uit dat als iemand hiermee aan de slag wil dat hij/zij toch wel een klein beetje kennis van zaken heeft of in ieder geval in staat is de ontbrekende informatie uit nieuwsgroepen te halen of via het Internet op te zoeken. Als er toch nog vragen zijn dan ben ik altijd bereid mee te helpen een anwoord te vinden.

Waarom
Er kunnen meerdere redenen zijn waarom je meerdere OS'en op je PC wilt installeren.
  • Je werkt nog met Windows98 en wilt de overstap naar WindowsXP wagen maar je wilt nog niet je oude vertrouwde omgeving weggooien zodat je snel terug kunt schakelen.
  • Je wilt XP opnieuw installeren om weer een fris en snel systeem te krijgen maar ondertussen wil je, omdat het opnieuw installeren en inrichten veel tijd in beslag kan nemen, toch gebruik blijven maken van de 'oude' installatie totdat je nieuwe helemaal klaar is. Dat kan bijv. ook het geval zijn als je een nieuwe (grotere) schijf hebt aangeschaft die je voortaan als systeemschijf wilt gebruiken.
  • Je wilt een tweede installatie waarop je, zonder je 'lopende' systeem te vernaggelen, van alles kunt gaan uitproberen.
  • Je wilt XP nog een keer installeren en dan inrichten voor bijv. alleen videobewerking. Normaal werk je dan op een volledige installatie en op het moment dat je wilt gaan videobewerken start je die speciaal daarvoor ingerichte XP op.
  • En zo kunnen er nog vele redenen zijn waarom je meerdere keren WindowsXP op je PC zou willen installeren.

    Hoe
    Er zijn vele manieren om dit voor elkaar te krijgen. Ieder heeft daarbij zijn eigen voorkeur. Via bijv. een softwarematige bootmanager, meerdere OS'en op 1 harde schijf (meerder partities), alles regelen via de hardware (BIOS), etc.
    Hieronder vertel ik hoe ik het aanpak.

    Ik werk met meerdere fysieke schijven en installeer altijd maar één OS (bijv. WindowsXP) per schijf op de primaire partitie. Je houdt ze dan goed gescheiden en de huidge hardware biedt voldoende methoden om hier goed mee overweg te kunnen. Ik schakel dan naar believen (via de opstart van het systeem) over van de ene naar de andere schijf. Daarmee bereik ik dan ook dat de schijf waarvan ik opstart aangemerkt wordt als de C: schijf.
    Een nadeel van meerdere OS'en op 1 harde schijf is dat je veel minder flexibel bent in de uitwisseling, schijflettertoekenning, het eventueel vergroten of verkleinen van partities en als je één van de OS'en zou willen wijzigen of opnieuw installeren heeft dat vaak invloed op een ander aanwezig OS met als gevolg dat je vaak ook dat andere OS opnieuw moet installeren en inrichten.

    BIOS
    Zoals gezegd biedt de huidige hardware voldoende mogelijkheden om vanaf de aanwezige 'devices' (HD, Diskette, CD-ROM etc.) te starten. Uiteraard kan dat alleen indien op zo'n device een OS aanwezig is.
    Tijdens het opstarten kun je dan op een functietoets drukken waarna een keuzelijst van de aanwezige devices wordt getoond. Bij mij is dat de toets F8, maar dat kan ook bijv. F9 of F11 zijn. Lees het manual van het moederbod er op na. Vaak wordt deze mogelijkheid ook weergegeven in het BIOS opstartscherm (waarin o.a. ook wordt vermeld dat je op DEL moet drukken om het BIOS te openen). Kun je dit scherm zo snel niet lezen druk dan tijdens dit opstartproces op de toets 'Pause'. Elke andere toets zal het opstarten vervolgen.
    Heeft jouw BIOS de sneltoets voor het kiezen van het opstartdevice niet dan zul je, indien je vanaf een ander device wilt opstarten, de opstart volgorde (Bootsequence) in het BIOS moeten aanpassen.

    Partitioneren
    Als je een tweede harde schijf wilt gaan gebruiken voor deze Dual-boot mogelijkheid dan moet deze wel leeg zijn. Overigens is er heel veel mogelijk met bijv. een programma als Partition Magic en als je daarmee goed overweg kunt dan kun je die tweede schijf zo inrichten dat je de data zelfs op die harde schijf kunt laten staan en toch ruimte maakt voor een tweede OS. Maar dat gaat even te ver voor dit artikel.

    Als ik, om wat voor reden dan ook, opnieuw WindowsXP wil installeren dan neem ik een harde schijf die of leeg is of waarop een te gebruiken primaire partitie aanwezig is (eventueel voorbereid met Partition Magic of soortgelijk programma). De primaire partitie (die eventueel ook tijdens de installatie van WindowsXP is aan te maken) maak ik 8GB groot. Voor het OS is dit groot genoeg. Ook is dit een bepaalde grens voor OS'en maar het voert te ver om dat hier uit te gaan leggen. Overigens is er met de moderne OS'en (zoals WindowsXP en het NTFS bestandssysteem) geen bezwaar om de primaire partitie groter te maken.
    Van de rest van de schijf maak ik dan (eventueel later, bij voorkeur met Partition Magic) één uitgebreide partitie waarin ik één of meer logische stations aanmaak. Voor dit artikel is dat verder niet van belang.

    Afkoppelen schijven
    De aansluiting van de harde schijven aan de IDE poort en de Master/Slave jumpering is niet van belang. Uiteraard moeten 2 devices op 1 IDE-poort wel verschillend gejumperd zijn. De schijf waarop je het nieuwe OS wilt installeren mag zowel Master als Slave zijn en mag aan IDE1 of IDE2 aangekoppeld zijn. Ik heb nog geen S-ATA schijven maar ook daarbij maakt het niet uit hoe ze zijn aangesloten. Zolang de schijven maar vanuit het BIOS als primaire opstartschijf zijn in te stellen.
    Alvorens de installatie te starten koppel ik eerst alle schijven behalve de 'nieuwe' schijf fysiek af (IDE kabel verwijderen). Zo weet ik zeker dat de nieuwe schijf als C: schijf aangemerkt wordt en ik niet per ongeluk het bestaande OS overschrijf.
    Daarna installeer ik WindowsXP volgens de geëigende methode en verricht alle aanpassingen en instellingen en updates welke ik maar zou willen.

    Opstarten en kiezen
    Nadat WindowsXP volledig 'up and running' is koppel ik de andere schijven weer aan (uiteraard met uitgeschakeld systeem.
    Vanaf dit moment kan ik door middel van de eerder aangegeven procedure starten vanaf de schijf welke ik wil gebruiken. In alle gevallen zal de gekozen schijf automatisch de C: schijf zijn ook al is het fysiek de 2e of 3e of zelfs 4e harde schijf.
    Zo kan ik normaal werken met het 'oude' OS en als ik even tijd en zin heb dan kan ik vanaf het 'nieuwe' OS opstarten en daar verder naar wens gaan inrichten.

    Active
    Om op te kunnen starten vanaf een schijf moet de opstartpartitie het kenmerk 'Active' hebben. Normaal gesproken gebeurt dit tijdens het installeren van WindowsXP.
    Mocht dit door wat voor oorzaak dan ook niet goed zijn gegaan dan is dit achteraf alsnog in te stellen met bijv. Partiton Magic of middels de resque-tools van WindowsXP (te kiezen na automatisch starten vanaf de WindowsXP installatie CD). Vergelijkaar met wat voorheen mogelijk was met FDISK.
    Ook in dit geval is het van belang alle andere schijven even af te koppelen.
    Uit bovenstaande blijkt dus dat na een geslaagde installatie alle schijven waarop zich een OS bevindt het kenmerk 'Active' hebben.

    Schijfletters toekennen
    In de configuratie van WindosXP kun je elke schijf (behalve de C: schijf) een andere letter toekennen. Dat is bijv. handig als je een schijf/partitie hebt voor de opslag van data. Vanuit elk OS kun je dan deze data via dezelfde schijfletter benaderen.
    Schijfletters ken je toe via 'Schijfbeheer'
    (Start/Instellingen/Configuratiescherm/Systeembeheer/Computerbeheer/Schijfbeheer).

    Images
    Niet onbelangrijk voor een goed beheer is het (regelmatig) maken van images. Ghost is een bekend programma hiervoor maar ik geef de voorkeur aan Acronis True Image.
    Maak na een geslaagde installatie een image van de betreffende partitie. Dat heeft als voordeel dat je weer heel snel een werkend systeem terug kunt zetten mocht er onverhoopt iets mis gaan. Ook een image maken nadat je allerlei instellingen hebt aangepast en de minimaal gewenste software hebt geïnstalleerd is geen overbodige luxe.

    Opstartprobleem
    Een voordeel van programma's als Ghost of Acronis is ook dat je een bestaande installatie eenvoudig en snel kunt overzetten naar een andere schijf. De reden kan bijv. zijn dat je een nieuwe, snellere, grotere harde schijf hebt aangeschaft en voortaan daarvan je systeem wilt opstarten.
    Een probleem dat je daarbij kunt tegenkomen is dat die schijf na overzetting van het systeem niet wil opstarten. Je krijgt dan wel het blauwe opstartscherm van Windows te zien maar er gebeurt verder niets. Als je maar lang genoeg wacht (soms wel tot een half uur) dan komt er een niet veelzeggende foutmelding (error 0x80090006).
    Dit probleem wordt veroorzaakt door Windows. Om één of andere duistere redenen wordt er een bitje in de bootsector van de harde schijf niet goed omgezet.
    De oplossing hiervoor ligt in het programma BootitNG, te halen bij http://www.terabyteunlimited.com.
    De stappen om uit te voeren zijn dan:
  • Run bootitng.exe to create a bootable diskette or CD
  • Boot with the diskette or CD
  • When it asks you to install bootitng to the hard drive click cancel (it puts you into maintenance mode)
  • Click on the Partition Work icon
  • Select the first partition on the disk
  • Click the view MBR button
  • Click the Clear SIG button
  • Click the Apply button
  • Click the Reboot button

    • Hierna zou het systeem weer vanaf die HD moeten kunnen starten.

    Tenslotte
    Nogmaals, bovenstaande manier, dus een besturingssyteem op de primaire partitie van een fysiek aparte schijf en dan opstarten via de BIOS mogelijkheden, is zoals ik het altijd doe. Er zijn meerdere methoden met elk hun eigen mogelijkheden en voordelen en nadelen. Welke methode je kiest is afhankelijk van je eigen wensen en mogelijkheden. Ik vind mijn methode de meest eenvoudige, de goedkoopste (behalve dan dat je aparte schijven moet hebben) en de meest bedrijfszekere.

    Johan de Jong
    augustus 2005