Combineren van 16:9 en 4:3 video-materiaal?

 

Inleiding

In het standaard DV formaat liggen het aantal pixels vast, horizontaal = 720 en verticaal = 576. De beeldverhouding (16:9 of 4:3) is via additionele informatie in de gegevens opgeslagen, zodat de afspeelapparatuur en het bewerkingsprogramma in staat zijn het correcte beeld te laten zien. Echter,  het zal duidelijk zijn dat deze 2 formaten niet zonder meer in één project “door elkaar” gebruikt kunnen worden. Men zal dus een formaat moeten kiezen en het materiaal dat hier niet aan voldoet moeten “omzetten” (dusdanig bewerken dat het wel “past”).

Er zijn verschillende mogelijkheden, maar de beste die ik (tot nu toe) na ettelijke experimenten gevonden heb is het omzetten met de combinatie van Virtualdub en AviSynth (beide gratis).

Deze notitie is gebaseerd op een verhaaltje van ene “FulciLives” op het www.videohelp.com forum.

Opm: - Hoewel hier uitgegaan wordt van DV-AVI materiaal, is de beschreven methode ook bruikbaar voor ander materiaal (b.v. MPEG2), zolang het maar verwerkt kan worden door een Virtualdub versie en het standaard DV (DVD) formaat heeft.

- Uitgegaan wordt van het standaard Virtualdub programma bedoeld voor AVI-bestanden. Men kan ook gebruik maken van de varianten die ook geschikt zijn voor MPEG2 t.w. Virtualdub-MPEG2 en VirtualdubMOD

 

Wat is hiervoor nodig?

De volgende gratis / freeware programma’s;

§         Virtualdub (www.virtualdub.org), nu versie 1.7.7. Dit is een bewerkingsprogramma voor video in het AVI formaat. Het programma is erg “basic” maar is heel erg universeel.

§         AviSynth (http://avisynth.org/mediawiki/Main_Page), nu versie 2.5.7. Dit is erg geschikt voor om video als het ware “voor te bewerken”, het aantal manieren waarop video bewerkt kan worden is praktisch onbegrensd. AviSynth werkt als z.g. frameserver, wat neer komt op erg snelle video bewerkingen zonder dat er grote tijdelijke bestanden nodig zijn. AviSynth werkt op basis van “scripts” (programma’s met de extensie .AVS, maar deze kunnen gewoon gemaakt worden in een tekst programma als Kladblok/Notepad.

§         Panasonic DVDcodec (http://www.free-codecs.com/download/Panasonic_DV_Codec.htm) deze is nodig om de bewerkte AVI weer in het DV formaat op te slaan.

Opm: Omdat er zijn genoeg verhalen beschikbaar zijn over de installatie en het gebruik van deze programma’s, is slechts een korte samenvatting van de installatie gegeven in de Appendix.

 

4:3 naar 16:9 via Virtualdub

Een 4:3 DV-videobestand omzetten naar 16:9 betekend in feite dat er van het 4:3 materiaal een stuk van de hoogte wordt afgeknipt (zodat het aantal verticale pixels gelijk wordt aan dat van een 16x9 plaatje). Daarna wordt er een 16:9 “vlag” gezet zodat het programma dit bestand als zodanig herkend. Dit klinkt heel eenvoudig, maar er zijn de volgende problemen die opgelost moeten worden;

§         Onderwerp in het midden van het scherm?
Als het onderwerp in het midden van de 4:3 opname staat kan eenvoudig van de boven- en onderkant gelijke stukken afgeknipt worden. Echter, bij te lage of hoge onderwerpen moet er asymmetrisch geknipt worden, ofwel het knipniveau zou moeten afhangen van de tijdlijn. Hoewel dit ook met Virtualdub mogelijk is, beperken we ons tot de symmetrische knip.

§         Afmetingen?
Over dit onderwerp zijn voldoende verschillende verhalen beschikbaar, maar ze zijn het volledig eens over het te verwijderen aantal verticale pixels, en wel 144  (dus 576 Þ 432)

§         Interliniëring?
Om een rustige indruk te krijgen bij een beperkt aantal beelden per seconde worden standaard TV beelden uitgezonden met interliniëring. Hierbij wordt elk plaatje in feite samengesteld uit 2 “halve” beelden die 20msec na elkaar uitgezonden worden, dus bij PAL zijn dat 50 halve beelden per seconde. Ook het DV formaat is zo samengesteld.
Zouden we dit geïnterlinieerd materiaal direct knippen/verkleinen/vergroten dan zou dat tot lelijke  fouten leiden (voor details zie o.a. de Engelstalige site http://www.100fps.com/ ).

 

Het AviSynth avs-script moet ervoor zorgen dat elk frame van het DV-bestand wordt bewerkt in de volgende stappen;

§         de-interliniëren   Þ        om “aparte” complete 720 x 288 pixel plaatjes te krijgen    

§         knippen              Þ        van de boven en onderkant 36 pixels eraf (dus 72 in totaal)

§         vergroten            Þ        vergroten tot 288 pixels

§         interliniëren        Þ        zorgen dat de interliniëring weer hersteld wordt

 

Het feitelijke AviSynth script wordt dan;

avs-script

 

doel

AviSource("F:\Capture\Video-4x3.avi")

SeparateFields()

crop(0,36,0,-36)

LanczosResize(720,288)

Weave()

Þ

- Open het bestand “F:\Capture\Video4x3.avi

- Maak de interliniering ongedaan

- Haal boven en onder “banden” van 36 pixels - weg

- Vergroot de plaatjes naar 720 x 288 pixels

- Creëer interliniering

 

Hoewel er avs-editor programma’s zijn, is voor eenvoudige scripts Windows’ Notepad/Kladblok ook goed bruikbaar. Alleen moet men erop letten dat het resultaat niet als tekst (.txt) maar als “Alle bestanden” wordt opgeslagen (dus kies onder Opslaan als type: voor Alle bestanden en geef de extensie .avs).

 

Om het bestand (hier Video-3x4.avi) om te zetten, wordt in Virtualdub het script-bestand geopend via File – Open video film. De 2 schermen geven meteen het eerste (gecorrigeerde) frame van het video bestand.

Omdat we het resultaat willen opslaan in het DV-formaat, moet er een DV-Codec gekozen worden. Dit gaat via Video – Compression, een scherm wordt zichtbaar met daarin alle geïnstalleerde video-Codecs. Kies hieruit Panasonic DV codec. Kijk meteen even of er een stip staat bij Video - Full processing mode (zoniet, klik hier dan op).

De feitelijke conversie wordt gestart via File – Save as AVI, wat de mogelijkheid geeft het bestand een naam te geven en een locatie te kiezen. Het verloop het proces wordt getoond in een extra scherm.

 

Als het resultaat nu ingeladen wordt in Pinnacle’s Studio, dan is de beeld verhouding nog steeds 4:3.

Om dit te zien, rechts-klikt men op de clip (plaatje rechts).

 

Overzetten naar 16:9 gaat eenvoudig door dit te kiezen. Het resultaat wordt meteen zichtbaar in het plaatje (onder).

Nieuwe situatie

Originele situatie

Men kan dit materiaal nu samen met ander 16:9 materiaal verwerken.

 

16:9 naar 4:3 via Virtualdub

In feite gaat dat op dezelfde wijze, alleen worden er nu verticale balken verwijderd. Een probleem hierbij kan zijn dat er nu belangrijke facetten uit het 16:9 plaatje verdwijnen. In dat geval moet men die fragmenten omzetten met asymmetrische “knippen”.

Voor symmetrisch knippen ziet het AviSynth script er uit als;

avs-script

 

doel

AviSource("F:\Capture\Video-16x9.avi")

SeparateFields()

crop(90,0,-90,0)

LanczosResize(720,288)

Weave()

Þ

- Open het bestand “F:\Capture\Video16x9.avi

- Maak de interliniering ongedaan

- Haal aan zijkanten “banden” van 90 pixels - weg

- Vergroot de plaatjes naar 720 x 288 pixels

- Creëer interliniering

 

De omzetting en het gebruik is identiek aan dat van het “4:3 naar 16:9” geval.

 

 

 

 

 

 

Gerrit van Schaik    3/2/2008

dvdrec2pc@kpnplanet.nl

 

 

 

Appendix 1 – De gebruikte programma’s

 

Waar de programma’s ophalen?

Het kan op de al genoemde adressen, maar eenvoudiger gaat het via de site http://www.videohelp.com/tools. Tik in het Search tool: veld de naam van het “tool” (vdub, avisynth, panasonic dv codec) en klik op Search (zoeken). Eronder komt een overzicht met daarbij het gezochte programma. Klik op Download en het programma kan op de PC worden opgeslagen.

 

Virtualdub (Vdub)?

Virtualdub, VirtuladubMod en Virtualdub-mpeg2 komen als een ingepakt bestand.
Pak deze uit in een map onder de standaard programma map, b.v. C:\Program Files\Vdub.

Maak hierna een snelkoppeling naar het bureaublad (rechts-klik op het .exe bestand en kies kopiëren naar..bureaublad).
Voor ons doel is het programma nu klaar voor gebruik.

 

Avisynth?

Dit programma komt in een .exe bestand, dat zorgt voor een “nette” installatie. Tijdens de installatie wordt gevraagd welk onderdeel men wil installeren, vink gewoon alles aan.

Ook hier valt niets aan in te stellen.

Opm: Het wordt ook vermeld in het Windows Software overzicht zodat de-installatie eenvoudig is.

 

Panasonic DV codec?

Dit is een ingepakt bestand pdvcodec.zip. Laat het zip bestand uitpakken in een map, er komen één .dll bestand en één .inf bestand. Rechts-klik op het .inf bestand en kies installeren. Het DLL bestand wordt gekopieerd naar de systeemmap en in het register geregistreerd.

Opm: Het wordt ook vermeld in het Windows Software overzicht zodat de-installatie eenvoudig is.

 

Appendix 2 – Direct in Studio met “Beeld in Beeld” ?

 

In Adobe en Pinnacle’s Studio kan men ook 16:9 en 4:3 materiaal gebruiken via de “beeld in beeld” optie. Deze methode is uitgebreid beschreven op http://www.videomontagefaq.nl (onder Pinnacle, Studio 9, Tips en Trucs).

In grote lijnen zijn de stappen voor 4:3 materiaal in een 16:9 project, als volgt;

§         Laadt het 16:9 project en zet materiaal op de tijdlijn

§         Haal de 4:3 clip op, klik rechts op het beeldje en kies voor H/B verhouding 16:9 (plaatje wordt nu “plat gedrukt”)

§         Zet het gewenste deel op de tijdlijn

§         Kies nu Gereedschap – Video Effecten Toevoegen, kies dan Overlay effecten en Beeld-in-Beeld.

§         Zet nu in de getallen velden Horizontaal = Verticaal = 0, Breedte = 100 en
Hoogte = 133

§         Eventueel verder corrigeren qua positie van het onderwerp (via Vert) en de beeld-verhouding (via Hoogte).

 

16:9 Materiaal in een 4:3 project gaan op analoge wijze.

 

Opm:  Persoonlijk vind ik het resultaat van de “Virtualdub methode” wat beter, maar voor de volledigheid wil ik deze “snelle”(?) methode ook genoemd hebben.